هاپۆلەکان
سۆشیاڵ مێدیاکانمان
لاتەنیشت
سەرەتایەک بۆ زانستی پزیشکی
پزیشکی لقێکە لە لقەکانی زانستە پراکتیکیەکان ،زانستی پراکتیکیش بریتیە لە پیادەکردن و پراکتیزەکردنی مەعریفەی زانستی لە کایەی لقە زانستێکی سروشتیدا، بە مانایەکی دیکە ، زانستی پزیشکی پراکتیکردنی مەعریفەی زانستیە لە هەر کایەیەکی فیزیکدا. ئەگەر لە تێگەیشتن لە چەمکی زانستی پزیشکیدا گرفتمان نەبێت، ئەگەری هەیە چەمکی زانستە سروشتیەکان پێویستی بە روونکردنەوەو دیاریکردنی وردتر بێت، بە تایبەت لە زمانی فەلسەفەدا کاتێک چەمکی فیزیک وەکو جێگرەوە بۆ سروشت و میتا فیزیکا بۆ ئەودیوی سروشت بەکار بێت ،ئایا مه‌به‌ست له زانستی سروشتی چیه؟ فیزیك سروشته یان جه‌سته؟ فیزیكا و میتافیزیكا چی دەگرنەوە ؟ئه‌م چه‌مكانه چۆن گەشەیان کردووەو كه‌ی هاتونه‌ته ناو فه‌رهه‌نگی زانستی و فەلسەفی مرۆڤایه‌تیه‌وه؟ زیاتر له ده هه‌زار ساڵ له‌مه‌وبه‌ره‌وه مرۆڤ هه‌وڵی به‌رهه‌مهێنانی داوه، ئەمە پێشکەوتنێکی زۆر گەورە بووە لە پرۆسەی دروستبوون و پێگەیشتنی مرۆڤدا، سەرەتا ورده ورده ده‌ستی لە ئاماده‌كاریه‌كانی سروشت هه‌ڵگرتوه، واتە ئەقڵی بەکارهێناوەو بیری كردوه‌ته‌وه چۆن له كه‌ره‌سته ئاماده‌كان ، کەرەستەی نوێ دروست بکات گۆرانكاری لە سروشتی دەوروبەریدا بكات ، له جیاتی راووشكار خۆی مه‌روماڵات و ئاژه‌ڵی کێوی به‌خێو بكات، له جیاتی كۆكردنه‌وه‌ی میوه‌و دانه‌وێڵه خۆی چاندن و کاری كشتوكاڵی بكات، له جیاتی ئه‌شكه‌وت و په‌ناشاخ ، خۆی خانوبەرەو شوێنی مانەوەی دروست بكات، لە جیاتی گەڵای دار جۆرێک لە جل وبەرگ لە پێستی ئاژەڵان دروست بکات ، هه‌موو ئه‌م چالاكیانه‌ش
تشرینی یه‌كه‌م 17, 2024
هیچ لێدوانێک نییە
لاتەنیشت
ئاوەڵەی مەیمون
لە بنەچە نەخۆشیێکە دەگوازرێتەوە لە نێوان ئاژەڵ و مرۆڤ، بەڵام لە نێوان مرۆڤیش دەکرێ بگوازرێتەوە. یەکەم جار ڤایرۆسەکە لە مەیمون دۆزراوە ناوەی لێندرا ڤایرۆسی ئاوەڵەی مرۆڤ. یەکەم جار نەخۆشییەکە تووشی مرۆڤ بوو ساڵی ١٩٧٠ بوو و ناوی نرا ئاوەڵەی مەیمون. ڤایرۆسەکە لە هەندێک لە قرتێنەرەکانیش دۆزراوەتەوە بەتایبەت لە ناوەراست و خۆرئاوای ئەفریکا. ڤایرۆسەکە: ڤایرۆسی ئاوەڵەی مەیمون ئۆرتۆپۆکسە و دوو جۆری هەیە کلاد١ و کلاد ٢، کلاد ١ دەبێتە کلاد ١ ئێ و کلاد ١ بێ و کلاد ٢ دەبەتە کلاد ٢ ئێ و کلاد ٢ بێ. کلاد ١ زۆر کوشندەترە لە کلاد ٢ وهەروەها زۆر ئاسانتر دەگوازرێتەوە. باوترین رێگەی گواستنەوەی پێش ساڵی ٢٠٢٢ لە رێگەی ئاژەڵ بۆ مرۆڤ بوو، لە هەندێک باری زۆر دەگمەن لە نێوان مرۆڤ دەگوازڕاوە. لە ساڵی ٢٠٢٢ کلاد ٢ بێ بە شێوەکی بەرفراونتر هەتا لە دەرەوەی ئەفریکاش دەگوازرێتەوە بەتایبەت لە رێگەی کرداری سێکس و بە شێوەکی سەرەکی پیاو لەگەڵ پیاو. لە پاییزی ٢٠٢٣وە کلاد ١ بەشێوەکی خێرا لە ناوەراستی ئەفریکا بڵاودەبێتەوە بەتایبەت لە کۆماری دیموکراتی کۆنگۆ. ئەو بڵاوبوونەوەش لە مرۆڤ بۆ مرۆڤ لە رێگەی بەرکەوتنی پێستەوەیە و هەندێک جار لە رێگەی سێکسەوە. ڤایرۆسەکە لە هەواش هەیە بۆیە ئەگەری گواستنەوەی لە رێگەی کۆئەندامی هەناسە بە دوور نازاندرێ. هەروەها تێبینی کراوە کە ڤایرۆسەکە لە چەند بارێک کەم بەهۆی
ئاب 26, 2024
هیچ لێدوانێک نییە
لاتەنیشت
براوەکی خەڵاتی نۆبڵی پزیشکی کۆچی دوایی کرد
پزیشک و بڕاوەی خەڵاتی نۆبل بەنگ سامیولسۆن رۆژی هەینی ٥ مانگی تەموزی ئەم ساڵ(٢٠٢٤) بە نەخۆشی کۆچی دوای کرد لە تەمەنی ٩٠ ساڵی. بێنگت سامولسۆن ساڵی ١٩٨٢ خەڵاتی نۆبلی لە پزیشکی لەگەڵ هەر یەک لە سونێ باریسترۆم و جۆن ڤانێ بردەوە. ئەوەش لەسەر توێژینەوەکانیان بوو لەسەر پرۆستاگلاندین (مادەیێکی وەک هۆرمۆنە کە پرۆسەگەلێکی گرنگ لە جەستە رێکدەخەن). توێژینەوەکانیان پێکهاتەی پرۆستاگلاندین و دروستبوونیانی نەخشەرێژ کرد. ئەو توێژینەوانە بوون هۆی رێخۆشکرن بۆ چارەسەری زامی گەدە و ئازاری سووری مانگانە و برینی پێ وخێراکردنی منداڵبوون… بێنگت سامولسۆن لە زانکۆی کارۆلینسکە لە نێوان ساڵانی ١٩٨٣ تا ١٩٩٥ کاری دەکرد، هەروەها ئەندام بوو لە ئەکادیمیای زانستی شاهانە لە سوید لە ١٩٨١ئەوە و سەرۆکی دامەزراوەی نۆبێل بوو لە نێوان ١٩٩٣ تا ٢٠٠٥.
ته‌مموز 13, 2024
هیچ لێدوانێک نییە