تاکە نەشتەرگەری لە مێژوودا بە رێژەی مردنی…
لە سەردەمی پێش دۆزینەوەی بەنج و دژەکولیەکان، خێرایی ئەنجامدانی نەشتەرگەری یەکجار گرنگ بوو ئەگەر نەخۆشەکە دەرفەتێکی هەبێت بۆ ئازارەکی کەم و رزگاربوون لە نەخۆشیەیەکەی. هەڵبەت تەنها نیوەی نەخۆشەکان دەژییان و رێژەی مردن یەکجار بەرز بوو. رۆبەر لیستۆن ( ١٧٩٤- ١٨٤٧) نەشتەرکارەکی بەریتانی بوو و یەکەم پرۆفیسۆری نەشتەرگەری بوو لە نەخۆشخانەی زانکۆی لەندەن. بەناوبانگ بوو بە خێرایی لە نەشتەرگەری. دەگێڕنەوە کە…
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
کۆنترین دەقی پزیشکی لە جیهان
کۆنترین دەقی پزیشکی لە جیهان لە وڵاتی میاندواو دۆزراوەتەوە، بە دیاریکراوی لە شاری نەیبور، دەقەکە دەگەڕێتەوە بۆ ساڵانی ٢٣٠٠ تا ٢٣٥٠ پێش زایین. دەقەکان لەسەر تاتی قوڕین و بە هێڵی مسماری نووسراون. دەقەکە بە سێ ستوون نووسراوە و باس لە ١٥ راچێتەی نەخۆشی دەکات، زۆربەی لەسەر نەخۆشیەکانی پێستە کە بە ئاسان چاکنەدەبوونەوە. بەداخەوە لایەکەی دیکەی تاتەکە زیانی پێگەیشتووە و ناخوێندڕێتەوە.
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
یەکەم ئامێری یاریدەدەری سکۆڵەی چەپە
ئەو نەخۆشانەی کە سکۆڵەی چەپەیان لە کار دەکەوێ، ناتوانن خوێن بە تەواوی بنێڕن بۆ شاخوێنبەر و دوایی بۆ شانەکانی لەش. هەرچەند دەرمان هەیە یارمەتی دڵ و سکۆڵە دەدات کارەکانی باشتر ڕاپەڕێنێت، بەڵام هەندێک جار پێویستمان بە رێکاری لە دەرمان بەهێزتر هەیە. ئامێری یاریدەدەری سکۆڵە خوێن لە سکۆڵەوە لە ڕێگەی لوولەیێک دەگوازێتەوە بۆ شاخوێنبەر. ئەو ئامێرە بە پیل کار دەکا بەڵام…
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
یەکەم کەس بەنجی بڕبڕەی پشتی بەکارهێنا
ئاگۆست بییر (١٨٦١-١٩٤٩) یەکەم کەس بوو کە بەنجی بڕبڕەی پشتی بەکارهێنا بۆ نەشتەرگەری لە ساڵی ١٨٩٨. ئەوەش بە بەکارهێنانی دەرزی کۆکایین، کە لەسەرتا لە سەر خۆی و یاریدەدەرەکی تاقیکردەوە. جگە لە بەنجی بڕبڕەی پشت، بییر دەستی باڵای هەبوو لە پێشخستنی بەنجی دەڤەری.
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
توێژینەوەیێکی نوێ: چۆن دژەشێڕپەنجەکان کار دەکەن
توێژینەوەیێک لەلایەن زاناکانی کۆلیژی پزیشکی زانکۆی ماس چان Umass Chan Medical School و شارۆن کانتۆر، و جێنا م. وایلن، ڕوونکردنەوەیەکی نوێ دەخاتە ڕوو بۆ چۆنیەتی کارکردنی دەرمانەکانی دژەشێرپەنجە و لەناوبردنی خانەکانی شێرپەنجەی مەمک BRCA1 و BRCA2 برکە یەک و دوو. ئەم کارە کە لەلایەن گۆڤاری نەوچەر کانسەر Nature Cancer بڵاوکراوەتەوە, دەریدەخا کە چۆن پچڕانێکی بچووک لە DNA تاکزنجیرە, فراوان بێت…
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
ئایا قاوە بۆ دڵدروستی بەسوودە؟
توێنژینەوەکانی سەر قاوە و کاریگەری لەسەر تەندروستی بۆتە مایەی سەرنج. پرسیارەکە ئەوەیە: چەند کافایین بخۆینەوە زیانبەخش نەبێت؟ بەهۆی قورسیی توێژینەوە لەسەر ئەو جۆرە بابەتانە، توێکینەوەکان دەرئەنجامی جیاواز دەردەخەن. لە کاتێک هەندێیکیان دەڵێن خواردنەوەی کافایین کاریگەری ئەرێنین هەیە لەسەر لوولەکانی خوێن وبەرترسی شەکرەی جۆری ٢ کەمدەکاتەوە، هەندێک توێژینەوەی دیکە دەڵێ کە قاوە بەرترسی شەپڵە زیاددەکات. نوێترین توێژینەوە لە ٩ی ئۆکتۆبەری ئەمساڵ…
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
سەرەتایەک بۆ زانستی پزیشکی
پزیشکی لقێکە لە لقەکانی زانستە پراکتیکیەکان ،زانستی پراکتیکیش بریتیە لە پیادەکردن و پراکتیزەکردنی مەعریفەی زانستی لە کایەی لقە زانستێکی سروشتیدا، بە مانایەکی دیکە ، زانستی پزیشکی پراکتیکردنی مەعریفەی زانستیە لە هەر کایەیەکی فیزیکدا. ئەگەر لە تێگەیشتن لە چەمکی زانستی پزیشکیدا گرفتمان نەبێت، ئەگەری هەیە چەمکی زانستە سروشتیەکان پێویستی بە روونکردنەوەو دیاریکردنی وردتر بێت، بە تایبەت لە زمانی فەلسەفەدا کاتێک چەمکی…
نوسینی: د محمەد شوانی لەڕێکەوتی:
براوەکانی نۆبلی پزیشکی ٢٠٢٤
کۆمیتە نۆبلی پزیشکی لە زانکۆ کارۆلینسکە لە ستۆکهۆلم بۆ ساڵی ٢٠٢٤ براوەکانی خەڵاتی نۆبلی پزیشکی راگەیاند کە بریتی بوون لەهەر یەک لە ڤیکتۆر ئەمبرۆس و گاری روڤکون لە پای دۆزینەوەی ئار ئێن ئەی ورد و رۆڵی لە رێکخستنی جینەکان. وەک ئاشکرایە هەموو خانەکانی لەش هەمان ژمارەی کرۆمۆسۆم و هەمان دەستەی جینییان تێدایە بە هەمان ڕێنمایی، لەگەڵ ئەوەش خانەکان کار وشێوەییان…
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
ئیساتۆکسیماب مانەوەیەکی باشتر دەدا بە نەخۆشەکانی فرەموخەلوو
پێشەکی: سێ دەرمانی بۆرتێزۆمیب و لێنالیدۆمید و دەکسامیتازۆن هەڵبژاردنی یەکەمن بۆ چارەسەری فرەموخەلوو. دەرمانی ئیساتۆکیسیماب، کە کە دژەتەنی IgG1ە، دەتوانێ ئەو چارەسەرە کاریگەرتر بکات. توێژینەوەیێک لە گۆڤاری New England Journal of Medicine بڵاوکراوەتەوە لەسەر ٤٤٦ نەخۆشی فرەموخەلوو Multiple Myeloma لە ٢١ وڵات. رێکار: نەخۆشەکان خۆبەختانە دابەشکران بەسەر دوو کۆمەڵە، یەکیان تەنها سێ دەرمانەکی یەکمەمیان وەرگرت و دووەم کۆمەڵ سێ دەرمانەکی…
نوسینی: د. بەدرخان علی حەسەن لەڕێکەوتی:
مێژوی پزیشکی داد
کورتەیەکی مێژووی لەسەر پزیشکی دادوەری: – لە ئێراق یاساکانی حامۆرابی چەند یاسایەکی تایبەت بە ڕەفتار و پیشەی پزیشکی تێدا باسکرابوو هەروەها یاساکانی (لەبت و عەشتار)و یاساکانی (ئەشنۆنا)یاسای تایبەت بە دەست درێژی سێکسی و جەستەییان ئاماژە پێکردبوو وهەروەها جۆری سزایەکانیش دیارکرابوون . – هەروەها لە ڕۆمای کۆن کاتی مردنی (یۆلیوس قەیسەر)لەسەر ئاستێکی بەرز لیژنەیەکییان دانا بۆ لێکۆڵینەوە لە هۆکاری مردنی قەیسەر.…
نوسینی: admin لەڕێکەوتی: